Begripsvorming in tweetalig onderwijs

Begripsvorming is de motor achter leren, in welke taal dan ook. Voor leerlingen in tweetalig onderwijs (tto) is dit extra belangrijk: ze verwerven niet alleen kennis over onderwerpen, maar ook de taal om die kennis te uiten. Hoe ondersteun je als docent begripsvorming op een slimme manier, zeker bij complexe vakken als biologie en aardrijkskunde?

In talige vakken is de omvang van de woordenschat vaak een indicator voor begrip. Kenners stellen dat een leerling een begrip zo’n 7 tot 15 keer moet tegenkomen om het in het langetermijngeheugen op te kunnen slaan. Dit benadrukt het belang van herhaling in allerlei contexten. Voor tto is de Engelse taal hierbij nog een extra uitdaging. Leerlingen hebben vaak – zeker in het begin – een beperkte woordenschat en moeite met lezen, waardoor tekstbegrip achterblijft. Dit maakt een gerichte aanpak nog belangrijker.

Tweetalig onderwijs draait om meer dan taalvaardigheid; het is een samenspel van taal, concepten en kritisch denken. De uitdaging voor tto-docenten is ervoor zorgen dat leerlingen complexe onderwerpen begrijpen waarbij ze niet compleet terugvallen op de moedertaal. Vreemde taal en inhoud moeten hand in hand gaan. Concepten zoals CLIL (Content and Language Integrated Learning) ondersteunen dit, maar hoe vertaal je die naar de praktijk?

Visualisaties, meertalige strategieën en scaffolding helpen hierbij. Gebruik bijvoorbeeld een visuele cyclus om fotosynthese in biologie uit te leggen.

BRICKS Biology: What is needed for photosynthesis?

Een voorbeeld van een meertalige strategie is het laten noteren van kernbegrippen in het Engels en deze naar het Nederlands vertalen (of andersom) om zowel taalontwikkeling als begrip te versterken. En scaffolding ondersteunt het begrip door dit stap voor stap op te bouwen, te beginnen met eenvoudige taal en hulpmiddelen zoals een woordweb en geleidelijk over te gaan naar complexere taal.

De aanpak van BRICKS
Elke BRICKS-methode is ontwikkeld voor het tto vanuit het principe van CLIL. Wij ondersteunen begripsvorming op deze manieren:

  1. duidelijke introductie: De te leren begrippen en concepten staan in de leerdoelen aan het begin van elke paragraaf.
  2. opvallende weergave: Begrippen hebben een opvallende opmaak in de tekst.
  3. visuele herhaling: Begrippen komen terug in afbeeldingen en bijschriften bij illustraties.
  4. begrippenlijst: Elk hoofdstuk eindigt met een overzichtelijke begrippenlijst met heldere, korte omschrijvingen.
  5. samenvattingen: Kernbegrippen komen terug in de samenvattingen aan het einde van iedere paragraaf.
  6. verwerkingsopdrachten: Relevante begrippen worden bevraagd in de verwerkingsopdrachten.
  7. online begrippentrainer: Begrippen worden herhaald in de online trainer (begrip, uitleg, beeld en contextzin), ideaal voor spaced learning.
  8. zelftest: De online zelftest richt zich op kennis en reproductie, met directe feedback en advies voor ontbrekende kennis.

BRICKS biedt een krachtige aanpak om leerlingen kennis bij te brengen, maar ook om ze te leren denken, begrijpen en communiceren in een tweede taal. Met duidelijke leerdoelen, visuele ondersteuning, herhaling en online tools zoals de begrippentrainer, krijgen leerlingen de kans om concepten echt te begrijpen en te verankeren in hun geheugen. Met deze aanpak zetten docenten en leerlingen samen stappen richting duurzaam begrip en hogere-orde-denken. Dit maakt leren effectiever, leuker en betekenisvol.

BRICKS History: Key words aan het eind van het hoofdstuk

Info aanvragen

Leuk dat je benieuwd bent naar BRICKS! Laat je gegevens achter, we informeren je graag verder.

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!

Je bericht is zerzonden!